Yeni İş Güvenliği Mevzuatının Getirdiği Yükümlülükler

20.06.2012 Tarihinde 6331Sayı ile kabul edilen İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU ‘ nu ” 30.06.2012 Tarihinde 28339 Sayılı Resmi Gazete ile yayımlanmıştır.

Kanunun getirmiş olduğu yenilikler aşağıdaki başlıklar altında toplanmaktadır.

1. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlü tutulmuştur.
2. ‘Çok tehlikeli’ sınıfta yer alan veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulacaktır.
3. Bu işyerlerinde çalışan, gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbiri alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilecek.
4. İşveren; sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapacaktır.
5. İşveren ayrıca işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını sürekli izleyecek ve denetleyecektir.
6. Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar, acil durum planlarını hazırlayacaktır.
7. Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar
8. İşveren Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alacaktır.
9. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi aldırmadan işçiyi işe başlatamayacaktır.
10. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarında işçiye temsil etmek üzere “ işçi temsilcisi” atayacaktır.
11. İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
12. İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyeti çalışanlara yansıtılamayacak.
13. Ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi için tavsiyelerde bulunmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı’nın başkanlığında “Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi” kurulacaktır.
14. Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve 6 aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde oluşturulacak “İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu” kararları bağlayıcı olacak, işveren bu kurulun kararlarını uygulamakla yükümlü olacaktır.
15. “Çok tehlikeli” sınıfta yer alan MADEN, METAL ve YAPI İŞLERİ ile tehlikeli KİMYASALLARLA çalışan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMAMIŞ OLMASI DURUMUNDA İŞ DURDURULACAK.
16. İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde, bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümün de veya tamamında iş durdurulacak
17. Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip uzman çalıştırılacaktır.
18. Bünyesinde bu vasıflara sahip personel bulunmayan işyerleri, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilecek.
19. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamayacak. Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütecektir..
20. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları, görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirecek. Bildirilen hususlardan hayati tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi halinde, konu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bildirilecektir.
21. İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölüm meydana gelen işyerinde, bu ölümde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınacaktır.
22. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlü olacak. Risk değerlendirmesinde, belirli risklerde etkilenecek çalışanların durumu, kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi, işyerinin tertip ve düzeni gibi konular dikkate alınacak. Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar da dikkate alınacaktır.
23. İşveren; meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirecek; çalışanları ve çalışma çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirleyerek, bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alacaktır
24. İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı durumlarda iş sözleşmelerini feshedebilecek.
25. İşveren; bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutacak, gerekli incelemeleri yapacak, bunlarla ilgili raporları düzenleyecek.
26. İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları, meslek hastalığı ön tanısı koydukları vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk edecek. Sağlık hizmeti sunucuları, kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç 10 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirecektir.
27. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, işe girişlerinde, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamayacaktır.
28. İşveren; ciddi ve yakın tehlikeye maruz kalan veya kalma riski olan bütün çalışanları, tehlikelerle bunlardan doğan risklere karşı alınmış ve alınacak tedbirler hakkında derhal bilgilendirecektir.
29. Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamayacaktır.
30. Çok Tehlikeli işyerlerinde (B) Sertifikalı Uzman, Kanunun yürürlüğe girme tarihinden itibaren 4 yıl süreyle, (A) Sertifikalı Uzmanın, Tehlikeli İşyerlerinde ise (C) Sertifikalı Uzman 3 yıl süreyle (B) Sertifikalı Uzmanın yerine bakabilecektir.
31. Daha önce alınmış olan A, B ve C Uzmanlık Belgeleri geçerli sayılacaktır.
32. Yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverene, her bir yükümlülük için ayrı ayrı 2000 lira ceza uygulanacak.
33. İş yerinde iş yeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı görevlendirmeyen işverene, görevlendirmediği her kişi için 5 bin, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işverene 2 bin 500 lira ceza verilecek.
34. İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda ölçüm, inceleme ve araştırma yapılmasına, numune alınmasına veya eğitim kurumlarına ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin kontrol ve denetiminin yapılmasına engel olan işverene 5 bin TL,
35. Büyük kaza önleme politika belgesi hazırlamayan işverene 50 bin TL,

36. Güvenlik raporunu hazırlayıp bakanlığın değerlendirmesine sunmadan işyerini faaliyete geçiren, işletilmesine bakanlıkça izin verilmeyen işyerini açan veya durdurulan işyerinde faaliyete devam eden işyerine 80 bin TL idari para cezası verilecektir